Portal:Toān-kì

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...

Jîn-bu̍t toān-kì ê Mn̂g-kháu-ia̍h

Tùi bó͘ chi̍t-ê jîn-bu̍t sè-miā lâi-le̍k ê siông-sè kì-su̍t, hō chò toān-kì, nā khah kán-tan ê kài-siāu thang kóng sió-toān. Toān-kì m̄-ná sī khai-lia̍t chhiūⁿ kàu-io̍k, khang-khòe, koan-hē kap seⁿ-sí téng ki-pún sū-si̍t, mā kì-lio̍k kok-lâng tī chiòng sū-kiāⁿ tang-tiong ê keng-giām. Kap jîn-sū tóng-àn (profile) iā lí-le̍k-su (résumé) bô sio-siâng, chi̍t hūn toān-kì piáu-hiān jîn-bu̍t ê sè-miā kò͘-sū, tiōng i sè-miā tang-tiong ê chē-chē hong-bīn, pau-koat chhin-sin keng-giām ê sè-hāng tāi-chì, jî-chhiá mā khó-lêng hâm tùi lâng sèng-chit ê hun-sek.

Siū tio̍h kì-lio̍k tùi-siōng he̍k-chiá i-ê ka-cho̍k jīm-khó, ha̍p-chok, hia̍p-pān ê toān-kì, hō chò siū-khoân toān-kì. Nā sī kì-su̍t tùi-siōng ka-tī, he̍k-chiá kah lâng chò-hóe siá--chhut-lāi-ê, hō chò chū-toān. Toān-kì ê siá-chok it-poaⁿ sǹg sī hui-hi-kò͘-lūi, m̄-koh mā ē-tàng ēng hi-kò͘ ê hong-sek lâi kì-su̍t chi̍t-ê jîn-bu̍t ê sè-miā. Tùi bûn-ha̍k kàu tiān-iáⁿ, ū mûi-thé iūⁿ-sek chē khoán ê toān-kì.

Kòe-soán ê toān-kì

15 sè-kí ê ōe-siōng
Jeanne d'Arc (iok 1412 nî – 1431 nî 5 goe̍h 30 ji̍t), ia̍h ū kóng Cheng-tek, sī Hoat-kok ê eng-hiông jîn-bu̍t. I tī Lorraine tē-hng chhut-sì, jīn-ûi ka-kī chiap tio̍h Sîn ê khé-sī, tâu-kun jî-chhiá sut-niá Hoat-kok ê kun-tūi tī Pah-nî Chiàn-cheng tit tio̍h kúi-ā pái sèng-lī. Té-bé i hō͘ Eng-lân-lâng lia̍h--tio̍h, keng-kòe chong-kàu sím-phòaⁿ liáu-āu hông phòaⁿ ī-toan kap lú-bû chōe-miâ, āu-bóe siū hóe-thiāu sí-hêng. Tī 1456 nî, kàu-chong khah têng-sin kiám-cha sím-phòaⁿ, soan-pò͘ Jeanne d'Arc sī bô-chōe--ê. 1869 nî, Orléans ê chú-kàu Félix Dupanloup khai-sí hiòng Sèng-chō chhéng-goān têng-sin khó-lū koan-hē Jeanne ê àn-kiāⁿ. 1920 nî 5 goe̍h 16, Thian-chú-kàu ùi Sèng Pí-tek Tōa-sèng-tn̂g soan-pò͘ sêng-jīn Jeanne chò sèng-jîn.

Kòe-soán ê iáⁿ-siōng

Barbara McClintockChhut-chù: Smithsonian Institution/Science Service

Barbara McClintock (1902 nî 6 goe̍h 16 ji̍t – 1992 nî 9 goe̍h 2 ji̍t) sī Bí-kok ê si̍t-bu̍t-ha̍k-ka kiam ûi-thoân-ha̍k-ka. I sī se-pau ûi-thoân-ha̍k ê sian-chìn-chiá chi it, mā sī transposon ê hoat-kiàn-chiá, chit hāng gián-kiù hō͘ i tit tio̍h 1983 nî Nobel chióng.

Kin-á-ji̍t – 4 goe̍h 27 ji̍t

Lí kám chai-iáⁿ...

László Bíró

Wiki-Sū-kang

WikiProjects

Choan-bûn tī toān-kì ê khang-khòe:


Jîn-bu̍t lia̍t-toaⁿ

Lūi-pia̍t

Wikimedia